Regeneratieve landbouw verbetert bodemleven en gezondheid van de plant

Het doel is duidelijk: iedereen wil dat de planten optimaal groeien. In de regeneratieve landbouw bestaan er verschillende concepten hoe je dit kan bereiken. Ze beïnvloeden allemaal de kringloop van diverser bodemleven (waaronder meer goedaardige schimmels) – betere beschikbaarheid voedingsstoffen/meer koolstofvastlegging – betere voedingssituatie plant – beter verlopende fotosynthese – complexere worteluitscheidingen.

Wij van het Soil Food Web… (nee nee niet WC-eend!) wij van het Soil Food Web dus, grijpen in op het verhogen van de complexiteit van het Soil Food Web. Bij de bodemvoedselweb aanpak verhogen we de hoeveelheid schimmels, protozoa en goedaardige nematoden. Deze zijn vrijwel altijd zeer laag of zelfs afwezig. De aantallen bacteriën zijn eigenlijk altijd eerder aan de hoge kant. We verhogen in dat geval de biodiversiteit van de aerobe bacteriën maar we verminderen hun aantallen. Het doel is om de verhouding tussen schimmels en bacteriën en hun predatoren te optimaliseren voor de gewenste planten. Predatoren zijn in dit geval degenen die bacteriën en schimmels opeten.

Een complexer bodemvoedselweb stelt meer voedingsstoffen ter beschikking van de plant en slaat meer koolstof op in de bodem.

De plant heeft dan een betere voedingssituatie – geen pieken en dalen zoals bij bemesting – zelfs precisiebemesting – maar een voortdurende stroom aan nutriënten, eigenlijk een soort van “just in time levering”.

Een betere voedingssituatie van de plant leidt ertoe dat de fotosynthese beter werkt – de plant heeft meer energie ter beschikking. Hierdoor kunnen er complexere koolstofverbindingen geproduceerd worden. Deze komen weer terecht in de worteluitscheidingen.

Het gevolg is een complexer en vollediger Soil Food Web omdat de plant op deze manier ook voedsel voor een grotere diversiteit schimmels ter beschikking stelt. Er zijn namelijk schimmels die – net als bacteriën – ah, en mensen – gek zijn op eenvoudige suikers. Andere schimmels houden meer van wat complexere verbindingen dan suikers. In eerste instantie zijn dit koolhydraten en eiwitten. Weer anderen doen het juist goed op vetzuren. En dan heb je er nog degenen die het meest houden van extreem complexe verbindingen, die door de uitscheidingen – afvalstoffen – van andere schimmels worden geproduceerd. Humic acid, of in het Nederlands humuszuur, is er een voorbeeld van. Op gegeven moment wordt dit een systeem met een zichzelf versterkende positieve terugkoppeling.

Het verschil tussen de Soil Food Web methode en veel andere methoden in de regeneratieve landbouw is, dat we bij de Soil Food Web methode inzetten op het kweken van micro-organismen in compost. En dan wel uit locaal beschikbare materialen. De locale materialen zijn de bron van de plaatselijke microben. We verzamelen en vermenigvuldigen ze in een heet composteringsproces of wormencompost. In het vervolg enten we de micro-organismen in de bodem en herhalen dit een aantal keren achter elkaar.

In veel andere methoden van de regeneratieve landbouw hoopt men dat de organismen zich op gegeven moment zelf herstellen door voeding voor schimmels aan de grond toe te voegen, de nutriëntenverzorging van de plant te optimaliseren of de fotosynthese via bladbespuitingen te stimuleren.

Bij de Soil Food Web methode investeren we het eerste jaar stevig in het opbouwen van de juiste populaties bacteriën, schimmels, protozoa en nematoden. Tegelijk met het opbouwen van de populaties micro-organismen verbeteren de levensomstandigheden van de microben in de bodem. Een met micro-organismen rijk gedekte tafel trekt weer de grotere spelers van het Soil Food Web aan uit de omgeving. Na verloop van tijd kan de plant zelf de juiste microben laten groeien en onderhouden. Dan hoeft men alleen nog in te grijpen als het Soil Food Web door externe omstandigheden uit balans raakt. Op de meeste bodems kan je zo al binnen korte tijd genieten van de diensten van het Soil Food Web.

(Een groot deel van deze tekst is overgenomen uit mijn online cursus Soil Food Web kernconcepten)